विश्व एड्स दिवस २०२५ : बचाउ नै हो सबैभन्दा राम्रो उपचार

काठमाडौँ – विश्व एड्स दिवस २०२५ का अवसरमा स्वास्थ्य विशेषज्ञहरूले ‘सुरक्षा मै उपचार’ भन्ने सन्देश दोहोर्‍याउँदै एचआईभी/एड्सबारे जागरूकता बढाउन आग्रह गरेका छन्। एचआईभी भाइरसले शरीरको प्रतिरक्षा प्रणाली कमजोर पार्ने भएकाले सामान्य संक्रमण पनि घातक बन्न सक्छ। विश्व भर डिसेम्बर १ मा एड्स रोकथाम, उपचार र भेदभाव न्यूनीकरण बारे जनचेतना फैलाउन विश्व एड्स दिवस मनाइन्छ।

एचआईभी कसरी सर्छ

स्वास्थ्यकर्मीका अनुसार एचआईभी संक्रमित व्यक्तिको रगत, वीर्य, योनि स्राव र स्तन दूध जस्ता शरीरका तरल पदार्थबाट संक्रमण सर्न सक्छ।

मुख्य जोखिमका कारण

• असुरक्षित यौनसम्पर्क: संक्रमित व्यक्तिसँग कन्डोमबिना यौन सम्पर्क गर्दा संक्रमणको जोखिम बढ्छ।
• संक्रमित सुई/सिरिञ्ज: एउटै सुई वा सिरिञ्ज प्रयोग गर्दा, विशेषगरी नशालु पदार्थको इंजेक्शन गर्ने समूहमा, संक्रमण देखिन्छ।
• रगत चढाउँदा: एचआईभी युक्त रगत चढाइए संक्रमण हुन सक्छ। हाल रगत परीक्षणको व्यवस्था कडाइका कारण जोखिम घटेको छ।
• आमाबाट शिशुमा: गर्भावस्था, प्रसूति वा स्तनपानका क्रममा संक्रमित आमाबाट शिशुमा भाइरस सर्न सक्छ। समयमै उपचार लिए जोखिम कम गर्न सकिन्छ।

रोकथामका उपाय

• सुरक्षित यौन सम्पर्क: हरेकपटक कन्डोमको सही प्रयोगले एचआईभीसहित धेरै यौनरोगबाट सुरक्षा दिन्छ।
• नयाँ सुई र सिरिञ्ज प्रयोग: हरेक इंजेक्शनका लागि नयाँ र सीलबन्द उपकरण मात्र प्रयोग गर्न चिकित्सकहरूले सुझाव दिएका छन्।
• रगत परीक्षण सुनिश्चित: रगत चढाउनु अघि एचआईभी परीक्षण गरिएको छ कि छैन भनी पुष्टि गर्नुपर्छ।
• गर्भावस्थामा विशेष ध्यान: एचआईभी संक्रमित महिलाले चिकित्सकको नियमित परामर्श र औषधि प्रयोगले शिशुमा संक्रमण सर्ने सम्भावना निकै घटाउन सक्छन्।
• नियमित परीक्षण: जोखिम देखिएमा समय–समयमा एचआईभी परीक्षण गराउनु चिकित्सकहरूको सिफारिस छ। प्रारम्भिक पहिचानले उपचार प्रभावकारी हुन्छ।
• जागरूकता: एड्सका बारेमा सही जानकारी दिनु, मिथक हटाउनु र समुदायमा खुला संवादलाई प्रोत्साहित गर्नु दीर्घकालीन रोकथामको आधार मानिन्छ।